آلزایمر چیست؟
آلزایمر یا بیماری فراموشی وضعیتی است که بر مغز تأثیر می گذارد و به عنوان شایع ترین علت زوال عقل شناخته می شود. علائم این بیماری ابتدا خفیف هستند و با گذشت زمان شدیدتر می شوند. نام این بیماری از نام دکتر آلویس آلزایمر گرفته شده است که برای اولین بار این بیماری را در سال ۱۹۰۶ توصیف کرد.
چرا آلزایمر ایجاد می شود؟
آلزایمر هم مانند همه ی انواع زوال عقل به دلیل مرگ سلول های مغزی ایجاد می شود. علت مرگ سلول های مغزی در این بیماری، رسوبات کوچکی بر روی بافت عصبی هستند که به پلاک و گره معروفند. این پلاک ها موجب از بین رفتن سلول های مغزی، اتصالات میان سلول ها و در نتیجه کوچک تر شدن بافت مغز می شوند.
تشخیص آلزایمر چگونه انجام می شود؟
هیچ آزمایش به خصوصی برای تشخیص آلزایمر وجود ندارد و نورولوژیست تنها توسط یک سری بررسی های آزمایشگاهی، تصویر برداری از مغز، نوار مغزی، آزمایش های وضعیت روان و گفته های همراهان بیمار به تشخیص می رسد. همچنین از آن جایی که آلزایمر با کاهش توانایی حافظه و یک سری تغییرات رفتاری همراه است، بسیار محتمل است که ابتدا خانواده و نزدیکان فرد متوجه علائم شوند؛ هر چند نیاز است که برای تشخیص قطعی به متخصص مغز و اعصاب یا نورولوژیست مراجعه کنند.
علائم آلزایمر
آلزایمر یک بیماری پیشرونده است؛ به این معنی که با گذشت زمان علائم بدتر خواهد شد. این علائم به تدریج طی ماه ها و یا سال ها ایجاد می شوند. این علائم شامل:
- از دست دادن حافظه
یکی از اولین و مهم ترین علائم آلزایمر از دست دادن حافظه است؛ به این صورت که فرد ممکن است در به خاطر سپردن اطلاعات جدید و یادآوری اطلاعات قبلی دچار مشکل شود. این کاهش در توانایی حافظه می تواند منجر به اتفاقاتی مانند پرسیدن سوال های تکراری، فراموش کردن رویداد ها و یا سرگردان و گم شدن فرد شود.
- افت توانایی در انجام کارهایی که نیاز به استدلال و قضاوت دارند.
این علامت می تواند منجر به کاهش درک موقعیت های خطرناک، مشکل در کارهای بانکی، تصمیم گیری ها و یک سری فعالیت های چند مرحله ای مانند لباس پوشیدن شود.
- مشکل در تشخیص
این احتمال وجود دارد که توانایی فرد مبتلا به آلزایمر در تشخیص چهره ها و اشیا کاهش یابد. البته باید به این موضوع توجه داشت که این کاهش توانایی، به علت مشکلات بینایی رخ نمی دهد.
- مشکل در گفتار، خواندن و نوشتن
ممکن است که فردی که به آلزایمر مبتلاست در به یادآوری کلمات، گفتار، خواندن و یا نوشتن بیشتر از حالت معمول، دچار مشکل شود.
- تغییرات شخصیتی یا رفتاری
یکی از علائم آلزایمر تغییر در رفتار و به طور کلی شخصیت فرد است. این تغییرات می تواند شامل از دست دادن علاقه و انگیزه، از دست دادن همدلی، بیشتر از قبل ناراحت و یا عصبی شدن، رفتار وسواس گونه و یا رفتار اجتماعی نا‌‌‌مناسب باشد.
مراحل آلزایمر
بیماری آلزایمر درجاتی از خفیف تا شدید را نشان می دهد. برای درک بهتر این مراحل، در این جا علائم هر مرحله از این بیماری ذکر شده است:
- آلزایمر خفیف
- انجام کارهای روزانه بیش از حد معمول طول می کشد
- مشکل در رسیدگی به پول یا پرداخت قبوض
- سرگردان و گم شدن
- تجربه تغییرات شخصیتی و رفتاری مانند ناراحتی یا عصبانیت و پنهان کردن اشیا
- آلزایمر متوسط
در این مرحله، قسمت هایی از مغز که مسئول زبان، حواس، استدلال و آگاهی هستند آسیب می بینند. این اتفاق می تواند منجر به موارد زیر شود:
- از دست دادن حافظه و سردرگمی بیشتر
- مشکل در تشخیص دوستان یا خانواده
- ناتوانی در یادگیری چیزهای جدید
- مشکل در انجام وظایف با چندین مرحله، مانند لباس پوشیدن
- مشکل در کنار آمدن با شرایط جدید
- رفتار تکانشی
- توهم، هذیان یا پارانویا
- آلزایمر شدید
در مرحله ی شدید آلزایمر، پلاک ها و گره ها در سرتاسر مغز وجود دارند و باعث می شوند بافت مغز بطور قابل توجهی کوچک شود. این می تواند منجر به علائم زیر شود:
- عدم توانایی در برقراری ارتباط
- وابستگی به دیگران برای مراقبت
- ناتوانی در ترک کردن تخت در تمام یا بیشتر اوقات
درمان آلزایمر
هیچ درمان شناخته شده ای برای بیماری آلزایمر وجود ندارد چرا که نمی توان سلول های مغزی مرده را دوباره زنده کرد. با این حال یک سری از درمان ها می توانند علائم این بیماری را کاهش داده و کیفیت زندگی را برای فرد مبتلا و خانواده اش بهبود ببخشند.